دوره 6، شماره 2 - ( 1400 )
جلد 6 شماره 2 صفحات 157-145 |
برگشت به فهرست نسخه ها
استادیار، گروه اقتصاد و مدیریت دارو، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی، تهران، ایران ، n.yousefi@sbmu.ac.ir
چکیده: (1810 مشاهده)
زمینه و هدف: تأمین داروها، در هر کشور امری حیاتی است و دسترسی به داروهای مناسب با جلوگیری از گسترش قاچاق، سلامت آن جامعه را تضمین می‌کند. مطالعه‌ی حاضر سیاستهای فعلی ایران در جهت تأمین داروها از مسیر واردات را ارزیابی کرده و سعی بر بررسی کاربرد روش ABC-VED در کمک به تصمیم گیری‌های سیاستگذاران در امر واردات داروها دارد.
روش پژوهش: مطالعه پژوهشی حاضر در دو فاز کیفی و کمی انجام شد. در فاز کیفی به روش نمونه گیری هدفمند با 13 نفر از خبرگان حوزه سلامت در زمینه تولید و واردات داروها مصاحبه رو در رو انجام و "تحلیل مضمون" آن‌ها با استفاده از نرم افزار MaxQDA 18 صورت گرفت. در فاز کمی تعیین ماهیت اقلام دارویی وارداتی با استفاده از ماتریکس آنالیز ABC-VED یا (Always, Better, Control- Vital, Essential, Desirable) و اطلاعات موجود در آمارنامه دارویی سال 1397 انجام شد. سپس نحوه‌ی توزیع داروها در هریک از دسته‌های ماتریکس مشخص گردید.
یافته‌ها: در فاز کیفی مطالعه، خبرگان به تاثیر سیاست های بازدارنده در امر واردات داروها در کاهش دسترسی، افزایش قاچاق، کاهش نوآوری، تضعیف بازاریابی و کاهش کیفیت و افزایش قیمت داروهای تولید داخل اشاره کردند. در فاز کمی نیز با استفاده از ماتریکس ABC-VED مشخص شد که داروهای دسته AV شامل 36 دارو، AE 145 دارو، AD 85 دارو، BV شامل 31 دارو، BE 240 دارو، CV 126 دارو، CE 970 دارو، و CD شامل 672 دارو بودند. در نهایت 5/21 درصد از داروها در دسته I که اقلام حیاتی و گران قیمت، 7/20 درصد در گروه II که اقلام دارویی ضروری با قیمت متوسط هستند و 1 درصد در گروه III که داروهای مطلوب و ارزان قیمت هستند دسته بندی شدند.
نتیجه‌گیری: طبق نظر خبرگان صنعت داروسازی کشور، سیاست ایران برای واردات داروها، همواره انقباضی بوده و اگرچه در مواردی منجر به کاهش قیمت‌ها و افزایش سطح دسترسی بیماران به داروها شده، اما عوارضی را برای نظام دارویی داشته است: از جمله این عوارض می‌توان به کمبودهای مقطعی دارو در طول زمان اشاره کرد. سیاستگذاران می‌توانند به اعمال محدودیت در واردات داروهای پرهزینه و با تعداد کم اقدام کرده و بودجه بیشتری را به تأمین داروهای حیاتی اختصاص بدهند. آنالیزهای به کار رفته نمی‌توانند به تنهایی معیار تصمیم گیری باشند و تنها می‌توانند نشان دهنده اولویت‌های دارویی در شرایط کمبود بودجه باشند و باید در یک چارچوب تصمیم گیری چند معیاره تصمیم گیری نمایند.
روش پژوهش: مطالعه پژوهشی حاضر در دو فاز کیفی و کمی انجام شد. در فاز کیفی به روش نمونه گیری هدفمند با 13 نفر از خبرگان حوزه سلامت در زمینه تولید و واردات داروها مصاحبه رو در رو انجام و "تحلیل مضمون" آن‌ها با استفاده از نرم افزار MaxQDA 18 صورت گرفت. در فاز کمی تعیین ماهیت اقلام دارویی وارداتی با استفاده از ماتریکس آنالیز ABC-VED یا (Always, Better, Control- Vital, Essential, Desirable) و اطلاعات موجود در آمارنامه دارویی سال 1397 انجام شد. سپس نحوه‌ی توزیع داروها در هریک از دسته‌های ماتریکس مشخص گردید.
یافته‌ها: در فاز کیفی مطالعه، خبرگان به تاثیر سیاست های بازدارنده در امر واردات داروها در کاهش دسترسی، افزایش قاچاق، کاهش نوآوری، تضعیف بازاریابی و کاهش کیفیت و افزایش قیمت داروهای تولید داخل اشاره کردند. در فاز کمی نیز با استفاده از ماتریکس ABC-VED مشخص شد که داروهای دسته AV شامل 36 دارو، AE 145 دارو، AD 85 دارو، BV شامل 31 دارو، BE 240 دارو، CV 126 دارو، CE 970 دارو، و CD شامل 672 دارو بودند. در نهایت 5/21 درصد از داروها در دسته I که اقلام حیاتی و گران قیمت، 7/20 درصد در گروه II که اقلام دارویی ضروری با قیمت متوسط هستند و 1 درصد در گروه III که داروهای مطلوب و ارزان قیمت هستند دسته بندی شدند.
نتیجه‌گیری: طبق نظر خبرگان صنعت داروسازی کشور، سیاست ایران برای واردات داروها، همواره انقباضی بوده و اگرچه در مواردی منجر به کاهش قیمت‌ها و افزایش سطح دسترسی بیماران به داروها شده، اما عوارضی را برای نظام دارویی داشته است: از جمله این عوارض می‌توان به کمبودهای مقطعی دارو در طول زمان اشاره کرد. سیاستگذاران می‌توانند به اعمال محدودیت در واردات داروهای پرهزینه و با تعداد کم اقدام کرده و بودجه بیشتری را به تأمین داروهای حیاتی اختصاص بدهند. آنالیزهای به کار رفته نمی‌توانند به تنهایی معیار تصمیم گیری باشند و تنها می‌توانند نشان دهنده اولویت‌های دارویی در شرایط کمبود بودجه باشند و باید در یک چارچوب تصمیم گیری چند معیاره تصمیم گیری نمایند.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |