دوره 7، شماره 2 - ( 1401 )
جلد 7 شماره 2 صفحات 180-172 |
برگشت به فهرست نسخه ها
استاد، مرکز تحقیقات آینده‌نگری و نوآوری سلامت، پژوهشکده آینده‌پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان، کرمان، ایران ، rdehnavi@gmail.com
چکیده: (1173 مشاهده)
زمینه و هدف: سلامت جامعه به بخش مراقبت‌های بهداشتی اولیه یک کشور بستگی دارد. در سالهای اخیر نظام‌های سلامت به دنبال بررسی کیفیت خدمات ارائه‌شده هستند. لذا این پژوهش باهدف ارزیابی نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه با ابزار ارزیابی مراقبت‌های اولیه (Primary Care Assessment Tool: PCAT) در مناطق تحت پوشش پزشک خانواده در جنوب شرق ایران انجام شد.
روش پژوهش: پژوهش حاضر، مطالعه‌ای تحلیلی بود که به‌صورت مقطعی در سال 99-1398 بین دریافت‌کنندگان خدمات در مراکز بهداشتی درمانی مجری طرح پزشک خانواده در دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمان، بم، جیرفت و رفسنجان با 330 نمونه انجام شد. روش نمونه‌گیری در این پژوهش به‌صورت چندمرحله‌ای بود. ابزار مورد استفاده در این مطالعه (PCAT)، بر اساس اصول مراقبت اولیه تهیه شده است و به عنوان ابزاری برای ارزیابی مراقبت اولیه به کار می‌رود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون کروسکال والیس در نرم افزار SPSS 19 انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه در 2 گروه بزرگسالان و کودکان با توجه به تقسیم‌بندی پرسشنامه بود. در بزرگسالان، بیشترین میانگین نمره در پرسشنامه در بُعد برخورد اول _بهره‌مندی در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، برخورد اول-دسترسی در بم، تداوم مراقبت در رفسنجان، هماهنگی در جیرفت، هماهنگی سیستم‌های اطلاعاتی در کرمان، جامعیت خدمات موجود در بم، جامعیت خدمات ارائه‌شده در رفسنجان، مراقبت خانواده‌مدار در کرمان، مراقبت جامعه نگر در کرمان و جنبه‌های فرهنگی مراقبت در رفسنجان بود. اختلاف بین میانگین نمره در بُعد برخورد اول- بهره‌مندی و بعد جامعیت خدمات موجود در دانشگاه‌ها معنی‌دار بود (0/05 >p ). در کودکان نیز بیشترین میانگین نمره در پرسشنامه در بُعد برخورد اول _بهره‌مندی در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، برخورد اول-دسترسی در جیرفت، تداوم مراقبت در رفسنجان، هماهنگی در رفسنجان، هماهنگی سیستم‌های اطلاعاتی در کرمان، جامعیت خدمات موجود در رفسنجان، جامعیت خدمات ارائه‌شده در کرمان، مراقبت خانواده‌مدار در کرمان، مراقبت جامعه نگر در کرمان و جنبه‌های فرهنگی مراقبت در جیرفت بود. اختلاف بین میانگین نمره در ابعاد برخورد اول _بهره‌مندی، هماهنگی، هماهنگی سیستم‌های اطلاعاتی، جامعیت خدمات موجود، جامعیت خدمات ارائه‌شده، مراقبت خانواده‌مدار در بین دانشگاه‌ها معنی‌دار بود (0/05 >p ).
نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر جنبه‌های مختلف مراقبت‌های اولیه در مناطق تحت پوشش پزشک خانواده در جنوب شرق ایران از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار بودند. تفاوت میانگین نمره ابعاد مراقبت‌های اولیه در دانشگاه‌های موردمطالعه نشان داد اگرچه ساختارهای فیزیکی و سخت‌افزار اولیه استقرار برنامه پزشک خانواده مهیا هست ولی نیاز است تسهیلات و امکانات لازم جهت تداوم و ارتقای کیفیت خدمات ارائه‌شده نیز فراهم گردد.
روش پژوهش: پژوهش حاضر، مطالعه‌ای تحلیلی بود که به‌صورت مقطعی در سال 99-1398 بین دریافت‌کنندگان خدمات در مراکز بهداشتی درمانی مجری طرح پزشک خانواده در دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمان، بم، جیرفت و رفسنجان با 330 نمونه انجام شد. روش نمونه‌گیری در این پژوهش به‌صورت چندمرحله‌ای بود. ابزار مورد استفاده در این مطالعه (PCAT)، بر اساس اصول مراقبت اولیه تهیه شده است و به عنوان ابزاری برای ارزیابی مراقبت اولیه به کار می‌رود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون کروسکال والیس در نرم افزار SPSS 19 انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه در 2 گروه بزرگسالان و کودکان با توجه به تقسیم‌بندی پرسشنامه بود. در بزرگسالان، بیشترین میانگین نمره در پرسشنامه در بُعد برخورد اول _بهره‌مندی در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، برخورد اول-دسترسی در بم، تداوم مراقبت در رفسنجان، هماهنگی در جیرفت، هماهنگی سیستم‌های اطلاعاتی در کرمان، جامعیت خدمات موجود در بم، جامعیت خدمات ارائه‌شده در رفسنجان، مراقبت خانواده‌مدار در کرمان، مراقبت جامعه نگر در کرمان و جنبه‌های فرهنگی مراقبت در رفسنجان بود. اختلاف بین میانگین نمره در بُعد برخورد اول- بهره‌مندی و بعد جامعیت خدمات موجود در دانشگاه‌ها معنی‌دار بود (0/05 >p ). در کودکان نیز بیشترین میانگین نمره در پرسشنامه در بُعد برخورد اول _بهره‌مندی در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، برخورد اول-دسترسی در جیرفت، تداوم مراقبت در رفسنجان، هماهنگی در رفسنجان، هماهنگی سیستم‌های اطلاعاتی در کرمان، جامعیت خدمات موجود در رفسنجان، جامعیت خدمات ارائه‌شده در کرمان، مراقبت خانواده‌مدار در کرمان، مراقبت جامعه نگر در کرمان و جنبه‌های فرهنگی مراقبت در جیرفت بود. اختلاف بین میانگین نمره در ابعاد برخورد اول _بهره‌مندی، هماهنگی، هماهنگی سیستم‌های اطلاعاتی، جامعیت خدمات موجود، جامعیت خدمات ارائه‌شده، مراقبت خانواده‌مدار در بین دانشگاه‌ها معنی‌دار بود (0/05 >p ).
نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر جنبه‌های مختلف مراقبت‌های اولیه در مناطق تحت پوشش پزشک خانواده در جنوب شرق ایران از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار بودند. تفاوت میانگین نمره ابعاد مراقبت‌های اولیه در دانشگاه‌های موردمطالعه نشان داد اگرچه ساختارهای فیزیکی و سخت‌افزار اولیه استقرار برنامه پزشک خانواده مهیا هست ولی نیاز است تسهیلات و امکانات لازم جهت تداوم و ارتقای کیفیت خدمات ارائه‌شده نیز فراهم گردد.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |