۱۳ نتیجه برای سوره
فرزانه باقری،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۹-۱۳۹۵ )
چکیده
پژوهش و تولید علم در قرآن کریم جایگاهی رفیع و نقش آفرین دارد، به گونه ای که در آیات شریفه بسیاری به اهمیت علم، علم اندوزی و تحقیق اشاره شده است. چنانچه از آیه شریفه ۱۸۷ سوره مبارکه آل عمران بر می آید، خداوند عالم، در این آیه شریفه، از اندیشمندان و محققین میثاقی هم رتبه با میثاق پیامبران برای نشر دانش حقیقی خود اخذ کرده است. همچنین، قرآن کریم در آیات شریفه دیگری پژوهش را زیباترین و کامل ترین عمل عبادی و اسلام را دین تحقیق، تفکر، تعقل و تدبر معرفی کرده است.
غلامرضا احمدی طهرانی،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۳۹۵ )
چکیده
آیه فوق و آیات زیادی در قرآن به موضوع نظم و برنامه ریزی در حرکت زمین، ماه و آفرینش آسمانها اشاره دارد. همچنین اینکه برای هر مخلوقی قدر و اندازه ای در نظر گرفته شده و همه چیز حساب شده است، به عنوان مثال، میزان تابش خورشید در هر ثانیه و نحوه توزیع آن یا حرکت زمین در مدار معین. خلاصه اینکه اگر آفرینش بر طبق فرمول و برنامه ای نبود، هیچ محققی نمی توانست تحقیق کرده و نتایج تحقیق خود را تعمیم دهد. بنابراین آفریدگار عالم در آنجا که می فرماید «یدبرالامر» (خدا همه کارها را تدبیر می کند)، برای هر حرکتی، حسابی و برای هر حسابی، هدفی در نظر گرفته است. از طرفی معرفی زمانبندی دقیق و حساس انجام فرائض دینی نیز به همین نظم و برنامه ریزی و دقت در استفاده از وقت اشاره دارد (۱ دقیقه زودتر از زمان خاص افطار کردن روزه را باطل می کند) و انسان را به داشتن برنامه ریزی در زندگی راهنمایی می کند.
میلاد شفیعی،
دوره ۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۶ )
چکیده
خطاب اصلی این آیه را میتوان بهطور مستقیم به مدیران نسبت داد و آنچه از این یافت میشود این است که یک مدیر شایسته نباید هر حرفی را از دیگران بدون هیچ تحقیقی قبول کند چه بسا این افراد نادان و از نظر دینی کم ایمان هستند که برای از بین بردن موقعیت دیگران حرفهای دور از واقعیت میزنند. در واقع یک مدیر اندیشمند هر حرفی را پس از تحقیق و بررسی و در نظر گرفتن همه جوانب کار باید قبول کند و با افرادی که به دروغ حرفهایی میزنند برخورد کند (البته این برخورد هم باید مؤدبانه و با توجه به شخصیت شخص باشد). در واقع سازمان باید دارای مدیرانی باشد که تصمیمات خود را نه از روی دهن بینی بلکه بر مبنای شواهد قابل اطمینان، تحقیق و بررسی موشکافانه می گیرند.
روح اله عسکری،
دوره ۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۶ )
چکیده
خطاب به پیامبر اکرم (ص): همه دعوتهای دینی که قبل از تو بوده، دعوتی عادی برای رساندن مردم به صلاح دنیا و آخرت آنها بوده و همه پیامبران، افراد عادی بشر بوده اند که به قدرت قاهره غیبی نیز مجهز نبوده اند تا بتوانند نظام جاری عالم را بر هم زده و سنت اختیار را باطل کنند و آنگاه خطاب به مشرکین و کسانی که از حقیقت دعوت نبوی خبر ندارند می فرماید: اگر نمی دانید، به اهل ذکر (اهل کتاب) مراجعه کنید و از آنها بپرسید و مراد از (ذکر) کتب آسمانی است، اما پیامبر (ص) و مؤمنانی که به حقانیت دعوت او ایمان دارند برای دانستن حقیقت رسالت، بی نیاز از رجوع به اهل ذکر و سؤال از آنها هستند.
آیه شریفه فوق دال بر وجوب تحصیل علم است و یک اصل کلی را که عقل هر بشری میپذیرد، مطرح میکند و آن مراجعه به اهل علم وکارشناس است، یعنی هر چه را نمیدانید از آگاهان و اهل خبرهی آن سؤال کنید. البته در زمینهی مسائل دینی، بهترین مصداق «اهل ذکر« اهلبیت پیامبرند.
محسن پاکدامن،
دوره ۲، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۶ )
چکیده
بعد از بیرون رفتن یهود «بنی نضیر» از «مدینه»، باغها و زمینهای کشاورزی و خانهها و قسمتی از اموال آنها در مدینه باقی ماند، جمعی از سران مسلمین خدمت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) رسیدند و طبق آنچه از سنت عصر جاهلیت به خاطر داشتند، عرض کردند: برگزیدههای این غنیمت و یک چهارم آن را برگیر و بقیه را به ما واگذار تا در میان خود تقسیم کنیم! آیات فوق نازل شد و با صراحت گفت: چون برای این غنائم، جنگی نشده و مسلمانان زحمتی نکشیده اند تمام آن تعلق به رسول اللّه (رئیس حکومت اسلامی) دارد (و او هر گونه صلاح بداند تقسیم می کند و چنان که بعداً خواهیم دید، پیامبر(صلی الله علیه وآله) این اموال را در میان مهاجرین که دستهای آنها در سرزمین «مدینه» از مال دنیا تهی بود، و تعداد کمی از انصار، تقسیم کرد).
آیه شریفه فوق دال بر توزیع عادلانه امکانات می باشد که پیامبر اموال را بین فقرا و یتیمان و در راه ماندگان و نیازمندان تقسیم کند تا اموال، تنها میان ثروتمندان در گردش نباشد.
نجمه باقیان،
دوره ۳، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۷ )
چکیده
بعد از اینکه مردم از امت واحد بودن در آمدند و اختلاف کردند، لذا خداوند پیامبران را برای رفع اختلاف و هدایت فرستاد.
آیه فوق به اهمیت وجود مدیران جهت رفع مشکلات و اختلافات در سازمان ها که جمعی از مردم در قالب کارکنان مشغول به فعالیت اند، اشاره دارد. اختلاف نظر و حتی مناقشه بین کارکنان اجتناب ناپذیر است اما باید به درستی مدیریت شود. اگر اختلاف نظر کارمندان به نحو شایستهای حل نشود، فضای بین سایر کارمندان هم شفافیتش را از دست میدهد و در نهایت این سازمان است که بیشترین آسیب را میبیند. مدیر یک سازمان، شناسایی اختلاف و برخورد مناسب با آن را قبل از آنکه به مشکل جدیدی تبدیل شود باید از اهداف اصلی خود قرار دهد. مدیر وظیفه دارد ابتدا به حرف طرفهای مناقشه گوش بدهد، همچنین به مشکل توجه کند نه اینکه فرد را به تنهایی مد نظر قرار دهد. در واقع مدیر با نقش میانجی گری، اختلافات را باید حل نماید.
فیروز اصلانی، مهناز افشاری،
دوره ۳، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۷ )
چکیده
علامه طباطبایی در توضیح این آیه (المیزان، ج۴، ص۳۵۵) میفرمایند: «خواهی پرسید که وجه ذلک در داستان فرزندان آدم چیست؟ در پاسخ میگوییم وجهش این است که این داستان، مخصوص پسران آدم (ع) نبوده و از طبیعت بشر خبر میدهد، طبیعتی که خاص پسران آدم نبوده بلکه طبع این نوع جاندار، یعنی انسان چنین است. انسان اگر دنبال هوی و هوس را بگیرد، قهرا کارش به حسادت و کینه ورزیدن به افراد منجر میشود و درصدد برمیآید که خلق خدا را به دلخواه خود از بین ببرد؛ مثلا فرد محسود را بکشد. هر چند دوست یا برادر پدری و مادری او باشد».
صاحب نظران دلایل و عوامل زیادی را مؤثر بر فساد اداری– مالی می دانند که ریشه در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی، مدیریتی و روانشناسی دارد و مبادله، نقض، سوء استفاده از قدرت، و پنهان کاری ابعاد مشترک فساد اداری مالی هستند. با توجه به کلام نورانی قرآن که از طبیعت بشر خبر می دهد، یعنی انسان چنین است که اگر دنبال هوی و هوس را بگیرد، اعمال مفسدانه از او سر خواهد زد. لذا در وهله اول باید موضوع نظام پرداخت در سازمانها (پرداخت مبتنی بر عملکرد) از اهمیت به سزایی برخوردار باشد و تبعیض در پرداخت حقوق، توزیع فرصتهای شغلی و ارتقای بین کارکنان، تشویق و تنبیه به کمترین میزان برسد. همچنین، نحوه نظارت در سازمانهای دولتی، به خصوص فراهم نمودن بستر کنترل و نظارت دقیق، مستمر و به هنگام باید بازبینی شود تا زمینه عقلایی برای ارتکاب فساد اداری مالی کاهش یابد.
عطیه ربانی،
دوره ۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
چکیده
در این آیه از روش مقایسه- که روش شناخته شده قرآن برای تفهیم مسائل مختلف است- استفاده کرده است. این جمله جزء شعارهای اساسی اسلام است که عظمت مقام علم و عالمان را در برابر جاهلان روشن میسازد و معلوم میشود این دو گروه نه در پیشگاه خدا یکسانند و نه در نظر خلق آگاه، نه در دنیا در یک صف قرار دارند و نه در آخرت، نه در ظاهر یکسانند و نه در باطن.
علم در این آیه و آیات دیگر قرآن به معنی دانستن یک مشت اصطلاحات یا روابط مادی در میان اشیاء و به اصطلاح «علوم رسمی» نیست، بلکه منظور از آن معرفت و آگاهی خاصی است که انسان را به «قنوت» یعنی اطاعت پروردگار و ترس از دادگاه او و امید به رحمت خدا دعوت میکند، این است حقیقت علم و علوم رسمی نیز اگر در خدمت چنین معرفتی باشد علم است، و اگر مایه غرور و غفلت و ظلم و فساد در ارض شود «قیل و قالی» بیش نیست.
رضا بنی اسدی،
دوره ۴، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۸ )
چکیده
پس از آن که خداوند متعال به حضرت موسی (ع) دستور داد تا به طرف فرعون رفته و او را به دین حق و صراط مستقیم دعوت نماید، حضرت موسی (ع) برای پیشبرد این امر مهم، از خداوند متعال چند درخواست کرد: اول شرح صدر، دوم سهولت امور، سوم زبان گویا و چهارم همراهی مطمئن. هیچ مدیر موفقی برای پیشبرد امور خویش، مستغنی از این امور چهارگانه نیست. مدیر موفق باید سعه صدر داشته تا در برابر عملکرد نادرست زیر مجموعه خویش با حلم و صبر، به اصلاح عملکرد ایشان فائق آید.
همچنین یک مدیر موفق موحد، لحظه ای خود را از ارتباط با خدا و الطاف الهی بی نیاز نمی بیند و همواره سهولت امور را قبل از طلب از زیر مجموعه، از او طلب می کند؛ چرا که می داند همه چیز به دست توانای اوست. یک مدیر موفق برای پیشبرد اهداف خویش، همچنین محتاج قلم و بیانی فصیح و بلیغ است تا برای متوجه نشدن و در نتیجه روی زمین نماندن دستوری، از سوی زیر مجموعه عذری باقی نماند؛ و سرانجام یک مدیر، وقتی موفق است که دارای معاونین و همکارانی مطمئن، هم عقیده و کاردان باشد.
زهرا مستانه، علی موصلی،
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۸ )
چکیده
در آیه فوق به دو نکته مهم که در ارتباط با مدیریت و رهبری است، اشاره شده است: امانت داری و رفتار عادلانه. امانت در قرآن به سه صورت امانات میان انسان و خدا، انسان و دیگران و نیز انسان و خودش مطرح شده است. همچنین، در روایات متعدد به نقل از تفسیر نور، منظور از امانت، رهبری جامعه معرفی شده که مصداق بارز آن، اهلبیت علیهم السلام میباشند. در جامعه کنونی که سازمان های مراقبت بهداشتی، نقش اصلی در مدیریت امور مربوط به سلامت افراد جامعه دارند، بر سر کار آمدن مدیران لایق، کلید موفقیت این سازمانها محسوب میشود. مدیریت این سازمانها، امانتی است که بر عهده یک سری از افراد گذاشته میشود که به فرموده حضرت علی (ع) "هر کس خود را در جامعه بر دیگران مقدم بدارد و پیشوا شود، در حالی که بداند افراد لایقتر از او هستند، قطعاً او به خدا، پیامبر و مؤمنان خیانت کرده است". بر این اساس، مدیران باید شایستگیهای لازم را متناسب الزامات سازمانهای مراقبت بهداشتی داشته باشند تا بتوان گفت که امانت به اهل و صاحبش واگذار شده است.
داشتن رفتار عادلانه و دور از تبعیض در ارتباط با افراد زیرمجموعه، نکته مهم دیگری است که می توان از این آیه استنباط نمود. در سطح مدیریت عالی، برخورد با افراد باید متناسب با قابلیتها و شایستگیهای آنها بوده و در انتصاب و عزل افراد یا تشویق و تنبیه آنها به هیچ کسی ظلم روا داشته نشود. بزرگترین ثمره رعایت عدل توسط مدیر این است که هر کسی بر حسب میزان توانایی خویش در جایگاه واقعی خود قرار می گیرد که این از پایهها و اصول اساسی کارآمدسازی سیستمهای سلامت می باشد.
محمد کاظم رحیمی زارچی،
دوره ۴، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۸ )
چکیده
آیه فوق بیان میدارد که "لیاقت از سابقه مهمتر است فرشتگان باید برای انسان، سجده نمایند".
این آیه میتواند نشان دهنده این موضوع میباشد که در انتخاب افراد برای مدیریت نباید تنها به سابقه خدمتی فرد توجه کرد بلکه میبایست به تواناییها، شایستگیها، دانش و مهارت افراد نیز توجه کرد. این آیه میتواند مصداق مدیریت بر مبنای شایستگی باشد. افرادی که بر اساس شایستگی و توانایی خود به عنوان مدیر یک سازمان انتخاب میشوند بهتر میتوانند سازمان را به هدف خود برسانند و در آن راه از کارایی و اثربخشی بیشتری برخوردار باشند و از اتلاف منابع جلوگیری کنند.
پیام دیگری که میتوان از این آیه برداشت کرد این است که تکبر و بزرگ بینی نسبت به دیگران، سرچشمه بدبختیهای فرد میباشد همانطور که تکبر و جسارت ابلیس سرچشمه همه بدبختیهای او شد. این آیه به همه افراد به خصوص مدیران این هشدار را میدهد که نسبت به همه انسانها خضوع و فروتن بوده و از کبر و جسارت پرهیز کنند.
محمدرضا شیخیچمان،
دوره ۵، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۹ )
چکیده
« وَکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَکَانُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ »
"و چه بسیار پیامبرانی که همراه او توده های انبوه کارزار کردند و در برابر آنچه در راه خدا بدیشان رسید سستی نورزیدند و ناتوان نشدند و تسلیم [دشمن] نگردیدند و خداوند شکیبایان را دوست دارد".
(آیه ۱۴۶ سوره مبارکه آل عمران)
آیه شریفه فوق بیان میدارد که "از جمله ویژگیهایی که یک مدیر شایسته باید از آن برخوردار باشد، عنصر امید به آینده است".
در رأس همه مدیریتها، مدیریت خداوند متعال است و اگر قرآن کریم را از جنبه برخورد مدیریتی خداوند متعال با انسان مورد مطالعه و دقت نظر قرار دهیم، خواهیم دید که آفریدگار جهان، به بهترین شکل از عنصر امید در مدیریت خود برای تکامل انسان استفاده نموده است و این عنصر در مسائل اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و در جنبههای فردی و اجتماعی و امور دنیوی و اخروی به چشم میخورد. برای اینکه انسان بتواند در راستای سازندگی خود و رسیدن به قله تکامل از ظرفیت خویش نهایت بهرهبرداری را بکند، خداوند متعال یأس و ناامیدی را مطلقاً ممنوع ساخته و به هیچ کس اجازه نمیدهد که در هیچ شرایطی، از عنایات او جهت وصول به کمالات مأیوس شوند و لذا قرآن کریم تصریح میکند که فقط افراد کافر و گمراه از رحمت و فضل خداوند متعال مأیوس میشوند و نیز راه توبه را برای همگان باز میداند. رهبران الهی و مدیران شایسته به بهترین شکل ممکن از عنصر امید برای رشد و پیشرفت جامعه استفاده میکنند، به گونهایکه در سرتاسر تاریخ زندگی انبیای الهی هرگز یأس و ناامیدی به چشم نمیخورد، بلکه همه جا سخن از امید به آینده و مقاومت است.
در مجموع میتوان گفت مدیر سازمانی که عنصر امید به آینده در او به خوبی نهادینه شده باشد، در نهایت سختی و مشکلات، مأیوس نشده و یک مدیر شایسته میداند که حتی در ناامیدیها باید امیدوارتر بود و با توجه به امیدی که به آینده وجود دارد، توان بیشتری برای برنامهریزی و بهره برداری از امکانات صرف کرده و سازمان را در جهت مطلوبی، مطابق اهداف از پیش تعریف شده به پیش برد.
گلی ارجی، سمیرا علیرضایی،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۱ )
چکیده
مسئولیتپذیری و پاسخگویی اجتماعی
« إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَهَ عَلَی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا
وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ کَانَ ظَلُومًا جَهُولًا »
"ما امانت را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه کردیم پس از برداشتن آن سرباز زدند و از آن هراسناک شدند ولی
انسان آن را برداشت راستی او ستمگری نادان بود."
(سوره مبارکه احزاب ، آیه ۷۲)
آیه شریفه فوق بیان میدارد که "ازجمله ویژگیهای اخلاقی انسانها، مسئولیتپذیری و پاسخگویی میباشد."
موضوع مسئولیتپذیری و پاسخگویی در دیدگاه امام علی (ع) نیز از اهمیت و جایگاهی بس والا برخوردار است. آن حضرت بارها در سخنان و نامههای خود، بدین امر اشارهکردهاند. امیر مؤمنان علی (ع) میفرمایند: مدیریت امانتی است که باید در حفظ آن کوشا بوده و در برابر آن پاسخگو بود. این پاسخگویی بیانگر وفاداری به تعهد و مسئولیتی است که پذیرفتهاید؛ بنابراین بر پایه نظریههای امر الهی، اخلاق وابسته به خداوند است. خداوند خاستگاه هنجارها، تعهدات و مسئولیتهای اخلاقی انسان است. معیار مسئولیت، فرمان یا اراده خداوند است. افعال انسان هیچ اقتضایی بهخوبی و بدی ندارند. معیار داوریهای اخلاق درباره مسئولیتهای انسانها نسبت به یکدیگر به یک اصل واحد برمیگردد و آنهم تطابق یا عدم تطابق بر اراده یا امر الهی است. راه کشف مسئولیتهای انسان نیز اطلاع از نهی و تجویز خداوند است. مسئولیتپذیری از چنان اهمیتی برخوردار است که در بسیاری از تفاسیر از امانت الهی، به همان تعهد و قبول مسئولیت یادشده است و علت اینکه این امانت عظیم، به انسان سپردهشده این بود که او این قابلیت را داشت و میتوانست ولایت الهی را پذیرا گردد؛ یعنی در جاده عبودیت و کمال بهسوی معبود لایزال سیر کند؛ بنابراین اگر آموزههای قرآن کریم را از جهت برخورد آفریدگار هستی با انسانها موردبررسی قرار دهیم، متوجه تأکیدات آن بر مفاهیمی همچون تعهد، پاسخگویی و مسئولیتپذیری خواهیم شد. خداوند متعال در سطحی گستردهتر بر لزوم توجه به مسئولیتها به میزان ویژگی مسئولیتپذیری افراد و سپردن مسئولیتها بر این اساس تأکید نموده است.
بنابراین با تدبر در احادیث و آیات قران کریم روشن میگردد که پاسخگویی اجتماعی انسانها در جامعه از طریق تلاش برای رفع نیازهای یکدیگر موضوعی حائز اهمیت بوده و ضرورت پرداختن به امر پاسخگویی اجتماعی بخصوص در حوزه سلامت جهت رفع نیازهای بهداشتی درمانی جامعه از اهمیتی چشمگیر برخوردار میباشد. ازاینرو تغییر در برنامههای آموزش پزشکی بر مبنای پاسخگویی به نیازهای جامعه ضروری بوده بهنحویکه توانمندیهای فارغالتحصیلان در شناسایی مشکلات بهداشتی درمانی جامعه و نحوه انجام مراقبت و حفظ سلامت مردم افزایش یابد.