سید مهدی حسینی سرخوش، مهدیه تقوایی، سید فرشاد علامه،
دوره ۷، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: در زمان شیوع یک بیماری همه‌گیر، منابع از جمله تخت بیمارستان به‌شدت محدود شده و همه بیماران قابل درمان نیستند، درنتیجه جیره‌بندی تخت‌های بیمارستانی اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین، هدف از این مطالعه ارائه روشی برای ارزیابی و اولویت‌بندی بیماران مبتلابه کرونا جهت پذیرش در بخش مراقبت‌های ویژه بود.
روش بررسی: این مطالعه ازنظر روش گردآوری دادهها توصیفی-پیمایشی بوده و در مقطع زمانی تابستان ۱۴۰۰ انجام شد. پس از تشکیل پنل خبرگی با حضور ۴ پزشک متخصص، با ترکیب روش‌های تجزیه‌وتحلیل تصمیم چندمعیاره، یک رویکرد ۳ مرحله‌ای برای ارزیابی و اولویت‌بندی بیماران کووید-۱۹ اتخاذ شد. در مرحله اول، معیارها و زیرمعیارهای مؤثر برای اولویت‌بندی بیماران توسط پنل خبرگی و پژوهش‌های مرتبط شناسایی و سلسله‌مراتب معیارها رسم شد. در مرحله دوم، روش بهترین-بدترین فازی برای تعیین وزن معیارها و زیرمعیارها به کار رفت. درنهایت، در مرحله سوم، راه‌حل مصالحه ترکیبی برای اولویت‌بندی ۱۰ بیمار کووید-۱۹ نیازمند، انجام و بحرانی‌ترین بیمار انتخاب شد.
یافتهها: با توجه به ارزیابی خبرگان، در میان ۱۵ معیار بررسی‌شده، تعداد تنفس، PaO۲/FiO۲، اختلال هوشیاری، میانگین فشار شریانی و سن به ترتیب به‌عنوان ۵ تا از مهم‌ترین معیارها در اولویت‌بندی بیماران کووید-۱۹ جهت بستری در بخش مراقبت‌های ویژه تعیین شدند. علاوه بر این، ۱۰ بیمار کووید-۱۹ مراجعه‌کننده به بیمارستان شهدای پاکدشت با رویکرد پیشنهادی ارزیابی و اولویت‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: روش پیشنهادی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مفید در ارزیابی بیماران کووید-۱۹ جهت پذیرش در بخش مراقبت‌های ویژه و پشتیبانی از تصمیمات حیاتی پزشکان استفاده شود.
پریسا یوشاری، الهه قربانی، الهه نصیری، رحیم خدایاری زرنق،
دوره ۸، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه و هدف: کووید-۱۹ علاوه بر اینکه مسئول مرگومیر و ابتلای میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا بود، زمینهساز ایجاد طیفی از چالشهای مختلف اجتماعی، اقتصادی، محیطی و سلامت روان نیز شد. این مطالعه باهدف بررسی ابعاد، چالشها و تأثیرات مختلف این پاندمی در حوزههای پیشگفت انجام شد.
روش پژوهش: پژوهش حاضر با روش مرور حیطه‌ای در سال ۱۴۰۱ انجام شد. تمامی مقالات منتشرشده در زمینه‌ی ابعاد پیشگفت و از ابتدای ۲۰۲۰ تا پایان ماه آوریل سال ۲۰۲۲ مورد جستجو قرار گرفت. جستجوها در پایگاه‌های اطلاعاتی دادهای انگلیسی‌زبان شامل Medline از طریق درگاه PubMed، Scopus، Web of Sciences و همچنین جستجوی دستی در پایگاه‌های فارسی‌زبان SID و Magiran، صورت گرفته و پس از بررسی متون خاکستری و دستی درنهایت ۸۴ مقاله نهایی انتخاب شد. دادهها با استفاده از روش تحلیل محتوایی و با استفاده از «چارچوب تعیین‌کننده‌های ساختاری و حد واسط عوامل تعیین‌کننده سلامت» سازمان بهداشت جهانی تحلیل و طبقه‌بندی گردید.
یافتهها: مواردی مانند کاهش تولید ناخالص ملی، عدم تعادل عرضه و تقاضا، نیاز فوری بر تقویت نظامهای حمایتی اجتماعی، افزایش نابرابری، کاهش حقوق اجتماعی زنان و کودکان و کاهش دسترسی به خدمات سلامت در زمره‌ی عوامل ساختاری و مواردی مانند خسارتهای گردشگری، کاهش رفاه ذهنی، افزایش تحریک‌پذیری، عصبانیت و تنش، ترس از کووید-۱۹ در سالمندان و قرارگرفتن در معرض طیف مشکلات روانی در زمره‌ی عوامل تعیین‌کننده حد واسط قرار گرفتند که منجر به تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم در عدالت، سلامت و بهزیستی جوامع شدهاند.
نتیجه‌گیری: پاندمی کووید-۱۹ و اقدامات متعاقب دولتها مانند قرنطینههای سراسری و ایجاد محدودیتهای متعدد، منجر به وجود آمدن طیف وسیعی از اثرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی بر جوامع شده است. کشورها نیازمند اقدامات مؤثر و گسترده در قالب این عوامل تعیین‌کننده برای رهایی از آثار منفی شیوع این بیماری بر سلامت و بهزیستی مردم خود در بلند‌مدت هستند.
