دکترای تخصصی اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، تهران، ایران
چکیده: (3857 مشاهده)
نظام های ارائه دهنده ی مراقبت های سلامت، در طول حیات خود با تغییرات بسیاری در زمینه های مختلف مواجه اند که بر چگونگی انجام وظایف آنها تأثیرگذار می باشند. نظام سلامت ایران نیز مانند بسیاری از این نظام ها با این تغییرات مواجه بوده است. یکی از آخرین و مهمترین تغییرات در نظام سلامت ایران اجرای طرح تحول نظام سلامت است که منجر به تغییرات گسترده ای در رابطه با چگونگی انجام فعالیت های آن شده است. اما آنچه که مشخص است این است که این طرح نیز با چالش هایی روبرو است. از جمله مهمترین چالش های پیش روی طرح تحول سلامت، مسایل مربوط به عدالت و پایداری منابع مالی طرح می باشند. به عبارت دیگر تنها با افزایش مخارج نظام سلامت در نظامی که عملکرد ضعیفی داشته باشد لزوماً نمیتوان انتظار بهبود کارکردهای آن نظام در جامعه را داشت. یکی از مهمترین راهکارهای ارائه شده برای بهبود کارکردهای نظام های سلامت استفاده از رویکرد توانمندسازی نظام های سلامت (Health Systems Strengthening (HSS)) است.
HSS در ابتدا توسط سازمان بهداشت جهانی به منظور تسهیل رسیدن به بخش های مرتبط با سلامت در اهداف توسعه ی هزاره ارائه شد. HSS، دربردارنده ی راهبردها، پاسخ ها و فعالیت هایی به منظور توسعه ی پایدار نظام سلامت کشورهای مختلف می باشد. این رویکرد شامل مؤلفه های تأمین مالی نظام سلامت، منابع انسانی، اطلاعات سلامت، ارائه خدمات، زنجیره ی عرضه دارو، و رهبری و حاکمیت نظام سلامت است. فرض اصلی HSS این است که نظام های سلامت ضعیف منجر به این می شوند که اثربخشی مداخلات دولت ها و الگوهای بین المللی مربوط به دسترسی و استفاده از خدمات سلامت محدود شوند. بهکارگیری HSS منجر به گسترش منابع به خصوص منابع مورد استفاده برای بهبود حداقل در یک و یا تعداد بیشتری از کارکردهای نظام سلامت به صورتی پایدار خواهد شد. نکته ی مورد توجه این است که تعیین مؤلفه های HSS به تنهایی منجر به بهبود عملکرد نظام سلامت نمی گردد و سیاستگذاران باید با تفکری سیستمی به HSS بنگرند و روابط چندگانه و تقابل این مؤلفه ها با همدیگر را به صورت یک سیستم در نظر بگیرند. به عبارت دیگر، استفاده از HSS به منظور توانمندسازی مؤلفه های نظام سلامت با در نظر داشتن تفکر سیستمی منجر به بهبود عملکرد این نظام های سلامت خواهد شد.
نظام سلامت هر کشور با چالش ها و اولویت های متفاوتی روبرو است و نسخه ی جامعی از اصلاحات برای تمامی کشورها وجود ندارد. نظام سلامت کشور ایران و به خصوص طرح تحول سلامت نیز، نیازمند ابزارها و راهبردهای مختص خود به منظور شناسایی چالش ها و ارائه راه حل های مورد نیاز می باشد. از اینرو انتظار می رود با بهکارگیری راهبردها، فعالیت ها و پاسخ های HSS و با اتخاذ رویکرد تفکر سیستمی در چهارچوبی از چرخه ی پایش، ارزیابی و یادگیری بتوان بهبود کارکردهای طرح تحول سلامت را شاهد بود و به مقابله مؤثر با مشکلات این طرح و در نهایت نظام سلامت به طریقی پایدار و منسجم دست یافت.
نوع مطالعه:
نامه به سردبیر |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1397/3/1 | انتشار: 1398/1/1