دوره 9، شماره 4 - ( 1403 )
جلد 9 شماره 4 صفحات 356-340 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: SDH-9938
Ethics code: IR.AJUMS.REC.1399.746
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mohammadi P, Tahmasi H, Dehcheshmeh N F. Identifying Key Performance Indicators for Health Management of Population, Family, and Schools in the Deputy of Health at Ahvaz Jundishapur University of Medical Scien. Manage Strat Health Syst 2025; 9 (4) :340-356
URL: http://mshsj.ssu.ac.ir/article-1-802-fa.html
URL: http://mshsj.ssu.ac.ir/article-1-802-fa.html
محمدی پروین، طهماسی حسین، فدائی ده‌چشمه نایب. شناسایی شاخص‌های کلیدی عملکرد مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس در معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز. راهبردهای مدیریت در نظام سلامت. 1403; 9 (4) :340-356
پروین محمدی1 
، حسین طهماسی2 ، نایب فدائی ده‌چشمه*3
، حسین طهماسی2 ، نایب فدائی ده‌چشمه*3
1- کارشناس مامائی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران
2- دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران
3- دانشیار، گروه بهداشت عمومی، دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شوشتر، شوشتر، ایران
2- دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران
3- دانشیار، گروه بهداشت عمومی، دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شوشتر، شوشتر، ایران
چکیده: (901 مشاهده)
زمینه و هدف: سلامت باروری، مادران، نوزادان و کودکان دارای ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای بهبود سلامت و کیفیت زندگی نسل کنونی و آتی هستند؛ ازهمین‌رو به‌عنوان محور اهداف توسعه پایدار محسوب می‌شوند. شناسایی شاخص‌های کلیدی عملکرد و استفاده از آن‌ها در پایش برنامه‌های بهداشتی در مدیریت منابع، افزایش کیفیت خدمات و رضایتمندی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مطالعه باهدف شناسایی شاخص‌های کلیدی عملکرد مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس در معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز انجام شد.
روش پژوهش: این مطالعه یک پژوهش مشاهده‌ای است که با بهره‌گیری از تکنیک دلفی انجام شد. جامعه پژوهش شامل ۵۰ نفر از مدیران و کارکنان ستادی معاونت بهداشت و شبکه‌های بهداشت و درمان بود. برای انتخاب افراد شرکت‌کننده در مطالعه از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده گردید. ابتدا با بررسی متون و مستندات سازمانی تمام برنامه‌های مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس بررسی و شاخص‌های هر برنامه به‌صورت مجزا استخراج شدند؛ سپس در طی سه مرحله، نظرات و ارزیابی‌های این افراد جمع‌آوری و تحلیل شد تا اجماع نظر در خصوص شاخص‌های کلیدی عملکرد حاصل گردد. از دو فرم نظرخواهی لیکرت سه‌درجه‌ای (نامناسب، نظری ندارم، مناسب) و طیف لیکرت نه‌حالتی برای شناسایی و تائید شاخص‌های کلیدی استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل از فراوانی، درصد و میانه استفاده شد.
یافتهها: در پنج برنامه مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس تعداد ۱۰۷ شاخص وارد مطالعه شدند. بیشترین شاخص‌ها (بیش از ۳۵ درصد) در مرحله اول دلفی مربوط به برنامه سلامت مادران بود. برنامه‌های سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس با ۸ شاخص کمترین تعداد شاخص را در مرحله اول دلفی داشتند. بعد از انجام مرحله اول دلفی، تعداد ۷۶ شاخص توسط ۶۰ درصد و بالاتر مشارکت‌کنندگان مناسب شناخته شدند و وارد مرحله دوم دلفی گردیدند. هر ۸ شاخص برنامه‌های سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وارد مرحله بعد شدند. درحالی‌که ۵۳/۸ درصد شاخص‌های برنامه سیاست‌های جمعیتی و باروری برای مرحله بعد انتخاب شدند. ۸/۴ درصد شاخص‌های مرحله دوم (۹ شاخص) برای اظهارنظر مجدد خبرگان در مرحله سوم بررسی شدند که تعداد ۴ شاخص مربوط به برنامه سلامت میان‌سالان و سالمندان به‌عنوان شاخص کلیدی در این مرحله تائید شدند.
نتیجه‌گیری: ۴۴ شاخص از مجموع کل شاخص‌های مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس به‌عنوان شاخص‌های کلیدی شناسایی و تائید شدند. برنامه سلامت میان‌سالان و سالمندان با تعداد ۱۱ شاخص بیشترین شاخص کلیدی و برنامه‌های سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس با تعداد ۶ شاخص کمترین را داشتند. شاخص‌های کلیدی سایر برنامه‌ها هم یکسان بودند (هر برنامه ۹ شاخص کلیدی). تحلیل و ارزیابی این شاخص‌ها توسط مدیران و متخصصان حوزه بهداشت می‌تواند زمینه‌ساز برنامه‌ریزی و مداخلات مؤثری برای بهبود سلامت جامعه باشد.
روش پژوهش: این مطالعه یک پژوهش مشاهده‌ای است که با بهره‌گیری از تکنیک دلفی انجام شد. جامعه پژوهش شامل ۵۰ نفر از مدیران و کارکنان ستادی معاونت بهداشت و شبکه‌های بهداشت و درمان بود. برای انتخاب افراد شرکت‌کننده در مطالعه از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده گردید. ابتدا با بررسی متون و مستندات سازمانی تمام برنامه‌های مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس بررسی و شاخص‌های هر برنامه به‌صورت مجزا استخراج شدند؛ سپس در طی سه مرحله، نظرات و ارزیابی‌های این افراد جمع‌آوری و تحلیل شد تا اجماع نظر در خصوص شاخص‌های کلیدی عملکرد حاصل گردد. از دو فرم نظرخواهی لیکرت سه‌درجه‌ای (نامناسب، نظری ندارم، مناسب) و طیف لیکرت نه‌حالتی برای شناسایی و تائید شاخص‌های کلیدی استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل از فراوانی، درصد و میانه استفاده شد.
یافتهها: در پنج برنامه مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس تعداد ۱۰۷ شاخص وارد مطالعه شدند. بیشترین شاخص‌ها (بیش از ۳۵ درصد) در مرحله اول دلفی مربوط به برنامه سلامت مادران بود. برنامه‌های سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس با ۸ شاخص کمترین تعداد شاخص را در مرحله اول دلفی داشتند. بعد از انجام مرحله اول دلفی، تعداد ۷۶ شاخص توسط ۶۰ درصد و بالاتر مشارکت‌کنندگان مناسب شناخته شدند و وارد مرحله دوم دلفی گردیدند. هر ۸ شاخص برنامه‌های سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وارد مرحله بعد شدند. درحالی‌که ۵۳/۸ درصد شاخص‌های برنامه سیاست‌های جمعیتی و باروری برای مرحله بعد انتخاب شدند. ۸/۴ درصد شاخص‌های مرحله دوم (۹ شاخص) برای اظهارنظر مجدد خبرگان در مرحله سوم بررسی شدند که تعداد ۴ شاخص مربوط به برنامه سلامت میان‌سالان و سالمندان به‌عنوان شاخص کلیدی در این مرحله تائید شدند.
نتیجه‌گیری: ۴۴ شاخص از مجموع کل شاخص‌های مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس به‌عنوان شاخص‌های کلیدی شناسایی و تائید شدند. برنامه سلامت میان‌سالان و سالمندان با تعداد ۱۱ شاخص بیشترین شاخص کلیدی و برنامه‌های سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس با تعداد ۶ شاخص کمترین را داشتند. شاخص‌های کلیدی سایر برنامه‌ها هم یکسان بودند (هر برنامه ۹ شاخص کلیدی). تحلیل و ارزیابی این شاخص‌ها توسط مدیران و متخصصان حوزه بهداشت می‌تواند زمینه‌ساز برنامه‌ریزی و مداخلات مؤثری برای بهبود سلامت جامعه باشد.
واژه‌های کلیدی: شاخص‌های بهداشتی، شاخص‌های کلیدی عملکرد، برنامه‌های بهداشتی، سلامت جمعیت، خانواده و مدارس، تکنیک دلفی
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
