هدف: فساد به معنی سوء استفاده از جایگاه و قدرت تفویض شده در راستای منافع شخصی می‌باشد که عملکرد سازمان و کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران و جامعه را تضعیف می‌نماید. این مطالعه با هدف استخراج و دسته‌بندی راهکارهای درون و برون سازمانی مقابله با فساد در سازمان‌های بهداشتی و درمانی انجام شد.
روش‌های انتخابی برای مطالعه منابع اطلاعات: مرور حیطه‌ای حاضر بر روی مستندات منتشر شده (۵۷ مورد) تا مورخ ۵ سپتامبر ۲۰۲۰ انجام شد. جستجو در پایگاه‌های داده‌ انگلیسی شامل PubMed، Web Of Sciences و Scopus و فارسی شامل SID و Magiran انجام شد. همچنین جستجوی دستی در زمینه راهکارهای مقابله با فساد در سازمان‌های بین المللی مربوطه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی به روش تحلیل موضوعی و با استفاده از نرم‌افزار MaxQDA _۱۰ انجام شد.
یافته‌ها: تعداد ۵۷ مطالعه و گزارش جهت استخراج راهکارهای مقابله با فساد انتخاب شدند. ۳ حوزه اصلی راهکارهای مقابله با فساد به‌صورت قوای مجریه، مقننه و قضائیه تعیین شد. تعداد ۱۶ راهکار در حوزه قوای مجریه (۷ مورد)، مقننه (۵ مورد) و قضائیه (۴ مورد) استخراج شد. راهکارهای حوزه وزارت بهداشت به تفکیک اجزای ششگانه نظام‌های سلامت شامل رهبری/حکمرانی، ارائه خدمت، تأمین مالی، نیروی انسانی سلامت، محصولات پزشکی، واکسن و تکنولوژی و سیستم اطلاعات سلامت طبقه‌بندی گردید.
نتیجه‌گیری: مقابله با فساد در سازمان‌های بهداشتی و درمانی مستلزم به‌کارگیری مجموعه‌ای از راهکارهای درون‌بخشی و فرابخشی می‌باشد و در این راستا نیاز است سیاستگذاران مبتنی بر شواهد ارائه شده نسبت به طراحی و اجرای راهکارهای عملیاتی در حوزه‌های با احتمال بروز فساد اقدام نمایند.